W co się bawić z niemowlakiem?

Czy zabawa z niemowlakiem jest w ogóle możliwa? Jaki sens ma mówienie do dziecka, które nie umie odpowiedzieć? Tego typu pytania pojawiają się w polskich rodzinach na szczęście coraz rzadziej. Współcześni rodzice i dziadkowie pytają raczej: jak się bawić z maleństwem?

Świadomość faktu, iż każde nasze działanie i zachowanie w stosunku do dziecka ma wpływ na kształtowanie się jego charakteru jest niezwykle istotna w procesie wychowania - mówi psycholog Magdalena Chęć. - Najważniejsze jednak jest to, by od pierwszych dni niemowlę czuło się bezpieczne i kochane. Wspólna zabawa jest doskonałą okazją do zaspokojenia potrzeby miłości przy jednoczesnym stymulowaniu prawidłowego rozwoju dziecka.

Większość z nas bawi się z dzieckiem powielając wzorce znane z własnego dzieciństwa. Śpiewamy kołysanki, przy których być może sami zasypialiśmy, opowiadamy bajki zasłyszane wiele lat temu. Niejednokrotnie też włączamy do repertuaru codziennych zajęć zabawy polecane przez pedagogów czy psychologów, nie wiedząc nawet jak dużą rolę odgrywają one w rozwoju niemowlaka. Dzieje się tak, gdyż niejako intuicyjnie czujemy co jest dla dziecka dobre, co mu się podoba. Zdarza się jednak i tak, że brakuje nam pomysłu na nową zabawę albo zastanawiamy się co jeszcze zrobić by rozwinąć w dziecku określone umiejętności. W zależności od rodzaju zabawy możemy pobudzać u maleństwa sprawność ruchową, językową, Stymulować jego wyobraźnię, uczyć rozpoznawania kształtów, kolorów, etc. A oto przykładowe, niezwykle proste zabawy, w które warto bawić się z dzieckiem poniżej pierwszego roku:

Sprawność językowa:

• Powtarzaj pierwsze dźwięki wydawane przez maleństwo. Taka pierwsza „rozmowa” zachęci go do coraz częstszego gaworzenia.
• Mów do dziecka jak najwięcej, komentuj każdą wykonywaną przy nim czynność. Po pewnym czasie dziecko zacznie kojarzyć słowa z określającymi je czynnościami i reagować na to co mówisz.
• Wybierz trzy zabawki i podnosząc każdą z nich osobno, głośno je nazywaj (np. „miś”, „lalka”, „auto”), następnie poproś dziecko by podniosło lub wskazało któryś z przedmiotów (np. powiedz „podnieś/ pokaż/ dotknij lalkę”). Zabawa tego typu pozwala na kojarzenie słów z konkretnymi przedmiotami. (Zabawa polecana od około 6 m-ca.)
• Jak najczęściej opowiadaj bajki, rymowane wierszyki i śpiewaj piosenki. Tematem może być każda czynność lub wydarzenie.

Sprawność manualna:

• Pokaż dziecku dowolna zabawkę a następnie wsuń mu ją w dłoń i pomóż przytrzymać. Zostaw zabawkę w ręku malca, a gdy wypadnie, ponownie mu ją podaj. Każdorazowo zmieniaj rękę dziecka. Bawcie się różnymi zabawkami – miękkimi, twardymi, gładkimi, etc.
• Przygotuj dwa kubeczki tej samej wielkości. Do jednego z nich nasyp np. chrupki kukurydziane i zaprezentuj dziecku jak można je przesypać do drugiego. Pamiętaj, aby w tej zabawie nie używać rzeczy, które mogłyby zaszkodzić dziecku w przypadku zjedzenia. (Zabawa polecana od około 9 m-ca.)
• Daj dziecku dwa klocki lub dwie piłeczki. Następnie podaj mu trzeci klocek lub piłkę. Maluch szybko zorientuje się, że aby chwycić ostatnią zabawkę musi upuścić tą, którą dostało wcześniej.

Umiejętność słuchania i rozróżniania dźwięków:

• Potrząsaj grzechotką z jednej i z drugiej strony głowy dziecka na przemian. Sprawdzaj czy reaguje na dźwięk, jak znajdzie oczkami jego źródło, pochwal je. Dostosuj tempo „grzechotania” do możliwości maleństwa.
• Ukryj w dowolnym miejscu nakręconą pozytywkę. Zapytaj dziecko skąd dobiega muzyka i wspólnie rozpocznijcie poszukiwania. Podchodząc do różnych miejsc pytaj „Czy jest tutaj?”, a sprawdzając mów „Nie, tu jej nie ma.” Za trzecim razem podejdźcie do kryjówki i głośno uciesz się z odnalezienia. Chowaj pozytywkę w to samo miejsce do czasu aż malec sam jej nie znajdzie. Następnie zmień kryjówkę. (Zabawa polecana od około 9 m-ca.)
• Zwracaj uwagę na dźwięki dobiegające z otoczenia. Nazywaj je i jeśli to możliwe to pokazuj ich źródło np. telefon, woda kapiąca z kranu, radio, szczekanie psa, itp.
• Daj dziecku kilka pojemników wypełnionych różnymi przedmiotami np. fasolą, ryżem, kaszą, kamykami. Pokaż dziecku jak można potrząsać pojemnikami, zachęcając go do samodzielnych prób.
• Daj malcowi dwie metalowe łyżki i pokaż mu jak się uderzać jedną o drugą oraz o inne przedmioty np. stół, podłogę, książkę, itp.

Zdolności poznawcze i poznawanie otoczenia:

• Weź dowolną zabawkę i schowaj ją pod jakimś materiałem w zasięgu rączek maleństwa, a następnie pomóż mu ją znaleźć. Każdorazowo pytaj dziecko gdzie jest zabawka. Powtarzaj zabawę do czasu aż dziecko samo odnajdzie schowany przedmiot, a następnie zrób to samo z innym przedmiotem. Poprzez tą zabawę dziecko uczy się, że chowane przedmioty nie znikają.
• Pozwól dziecku dotknąć Twojego nosa, włosów, uszu, etc. Nazywaj poszczególne części ciała, gdy malec je dotyka.
• Podczas spaceru zbieraj z dzieckiem gałązki, liście, kamyczki, kasztany, itp. Oglądając powoli wspólnie zebrane skarby, nazywaj je kolejno. Możesz też poprosić malucha by podawał Ci poszczególne przedmioty. (Zabawa polecana od około 9 m-ca.)

ReDK

Przykłady zabaw zaczerpnięte zostały z książki J. Silberg „Gry i zabawy z niemowlakami”