Efekt motyla czy Mozarta

Słuchać czy nie słuchać? Komu to pomaga? Czy kluczem do poprawiania inteligencji jest ta właśnie muzyka?  Dokąd prowadzi spór o Mozarta? Zdania naukowców podzielone.

W 1993 r. wiolonczelistka a zarazem psycholog z University of California w Irvine Frances H. Rauscher, w 1993 opisała doświadczenie, w trakcie którego u uczniów słuchających muzyki Mozarta zaobserwowała znaczną poprawę „przestrzennego” ilorazu inteligencji. Dzięki słuchaniu Sonaty D-dur tego kompozytora granej na dwa fortepiany – uczniowie mieli uzyskiwać lepsze efekty w nauce poprzez poprawione zdolności poznawcze. Muzyka słynnego mistrza została ogłoszona kluczem do poprawiania dziecięcej inteligencji. Przez wiele lat trwały badania mające na celu potwierdzenie tejże tezy bądź jej odrzucenie.

Obecnie zdania są podzielone – psychologowie z Uniwersytetu Wiedeńskiego – Jakob Pietschnig, Martin Voracek i Anton K. Formann przez wiele lat próbowali udowodnić omylność teorii H.Raucher. Twierdzą, iż niewystarczających dowodów na to, że muzyka W.A. Mozarta ma tak cudowne działanie i wpływa na poprawę pracy mózgu.

Podobny eksperyment został przeprowadzony przez grupę naukowców w Tel Awiwie. Zespół dr Mandela obserwował grupę wcześniaków z mniejszą wagą urodzeniową, – której codziennie przez 30 minut były puszczane utwory Mozarta. Naukowcy nie potrafią jeszcze opisać zasady wpływu działania muzyki na dzieci – jednakże wyniki były zaskakujące – dzieci przybierały szybciej na wadze niż ich rówieśnicy, którzy muzyki klasycznej nie słuchali. Dzięki muzyce dzieci były spokojniejsze i traciły mniej energii, dzięki czemu szybciej przybierały na wadze, co w przypadku wcześniaków ma ogromne znaczenie.

Od starożytności doceniano rolę muzyki i jej dobroczynny wpływ na zdrowie duszy i ciała. Już Pitagoras twierdził, że muzyka jest wyrazem proporcjonalnego ładu i pomaga człowiekowi uzyskać równowagę wewnętrzną. W wielu ośrodkach medycznych wykorzystuje się muzykoterapię w pomocy pacjentom.

Kobietom w ciąży zaleca się słuchanie spokojnej i relaksującej muzyki, w tym klasycznej, – co korzystnie wpływa na jej samopoczucie a także na dziecko. Dla najmłodszych pojawiają się na rynku specjalne serie płyt CD z muzyką klasyczną, nagraną w taki sposób by nie tylko dziecko uspokajała, ale także by stymulowała pracę mózgu oraz była dla dziecka swoistym kontaktem ze światem estetyki i sztuki. W wielu miastach pojawiają się klubiki, w których prowadzone są zajęcia rozwojowe dla dzieci już od pierwszych miesięcy życia – z wykorzystaniem właśnie muzyki klasycznej. Ich autorzy twierdzą, że ćwiczenia i zabawy z muzyką powodują aktywizację wielu obszarów mózgu oraz zmiany w jego obrębie jak np. więcej połączeń synaptycznych pomiędzy dwoma półkulami: tą logiczną, ścisłą, a tą intuicyjną, odpowiedzialną za wyobraźnię.

Czy istniej efekt Mozarta czy to tylko efekt motyla – to jedno jest pewne, muzyka słuchana w dzieciństwie uwrażliwia młodego człowieka, uspokaja i sprawia, że jego świat doznań jest bogatszy i pełniejszy. Pozostaje mieć nadzieję, że w późniejszym czasie przełoży się to wszystko na wysoki iloraz inteligencji oraz umiejętności poznawcze.