Czy Polacy czytają?

Z badań przeprowadzonych przez Instytut Czytelnictwa Biblioteki Narodowej w  roku 2006  wynika, że Polacy czytają coraz mniej – czy już czas bić na alarm?

W 2006 r. czytanie książek (tzn. kontakt w ciągu roku przynajmniej z jedną publikacją)  zadeklarowała zaledwie połowa Polaków. Wśród czytających przeważają kobiety (53%), mieszkańcy miast (55%), osoby mające co najmniej wykształcenie średnie (w tym, średnie i pomaturalne: 61%, wyższe i licencjat: 77%) oraz ludzie młodzi, jeszcze przed ukończeniem trzydziestego roku życia: 15-19-latków (81%), 20-29-latków (56%). Natomiast żadnego zainteresowania książkami nie przejawia większość mężczyzn (54%), mieszkańców wsi (60%), osób powyżej 30 roku życia (58%) oraz osób posiadających najwyżej zasadnicze zawodowe wykształcenie (68%). Tak na prawdę, sytuacja rysuje się jeszcze gorzej: nieczytający to ponad 50 procent naszego społeczeństwa, zaś udział tzw. odbiorców sporadycznych, deklarujących przeczytanie w ciągu roku najwyżej 6 publikacji, sięga blisko 32%

Co najchętniej czytają Polacy? – zdecydowana większość, bo aż 73% polskich odbiorców książek deklaruje zainteresowanie literaturą piękną, to znacząca, że część czytelników – 41% – sięgała również lub wyłącznie po publikacje niebeletrystyczne.

Największą poczytnością cieszą się książki sensacyjno-kryminalne (20%) oraz lektury szkolne i podręczniki (20%). 15-procentową publiczność mają powieści obyczajowo-romansowe, niewiele mniejsze zainteresowanie wzbudzają wydawnictwa encyklopedyczno- poradnikowe (14%) i publikacje fachowe (12%).

Powodzeniem cieszy się literatura faktu i dziecięco-młodzieżowa. Pierwsza – obejmująca wspomnienia, biografie, autobiografie, reportaże i tzw. książki chwili dotyczące aktualnych lub niedawnych wydarzeń i plotek z życia osób powszechnie znanych – zwróciła uwagę 11% polskich odbiorców, druga – 10%. Mniej amatorów znajduje fantastyka (8%), książki religijne (także 8%),  zwłaszcza eseistyka i publicystyka (3%) oraz wydawnictwa ezoteryczne z „ufologią”, przepowiedniami i horoskopami (1%).

Dwa spośród czterech podstawowych źródeł dostępu do książek miały dla czytających największe i równorzędne znaczenie: biblioteki, z których korzystało 40% (w tym 26% z bibliotek publicznych) oraz zakup indywidualny (również 40%, najczęściej w księgarniach: 21%). Co trzeci czytelnik książek (33%) sięgał w potrzebie do zasobów rodziny i znajomych albo do własnych księgozbiorów (również 33%).

Jedną z podstawowych barier dostępu do książek na jakie wskazują Polacy jest wysoka cena książek. Aby zapewnić jak największej liczbie osób dostęp do atrakcyjnych tytułów, Świat Książki wraz z partnerami, Ciszewski Public Relations i Fundacją Agory, zainicjował społeczną akcję „Czas na czytanie. Książka wzbogaca”. W ramach akcji Świat Książki przekaże nieodpłatnie ponad 100 000 książek przeznaczonych dla bibliotek szkolnych, publicznych, przyszpitalnych oraz w domach dziecka.

Powyższe dane pochodzą z raportu: Czytelnictwo, zakup książek i wykorzystanie Internetu w Polsce w 2006 r. – Grażyna Straus, Katarzyna Wolff, Instytut Książki i Czytelnictwa Biblioteki Narodowej